2023 Türkiye AR-GE Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor

2023 Türkiye AR-GE ve İnovasyon Raporu'na göre, savunma sanayisi kamu AR-GE harcamalarının en yüksek payını alarak yüzde 43 ile lider konumda. SER Akademi, raporun detaylarını paylaşarak Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin gelişimini gözler önüne serdi. Ömer Özdinç, raporun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası veri setlerinden yararlandıklarını belirtti.

Özdinç, her yıl Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükselişin altını çizen Özdinç, özel sektörün bu alanlarda daha fazla katma değer üretmeye başladığını vurguladı.

Kamu AR-GE Harcamalarında Savunma Sanayisi Lider

Ömer Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 artırıldığını bildirdi. Kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektör yüzde 43 ile savunma sanayisi oldu. Bu sektörü tarım ve yeryüzünün keşfi alanları izledi.

Özdinç, yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekti. AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu'nun (Ankara-Konya) birinci olduğunu, İstanbul ile aradaki farkın açıldığını belirtti.

AR-GE Çalışanlarının Sayısı Artıyor

Raporda yer alan bilgilere göre, Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısı 2023'te 400 bine yaklaştı. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısı yüzde 7 düştü. İmalat sektöründe en çok artışın havacılıkta görüldüğü belirtildi.

Özdinç, havacılık sektörünü 'Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı' olarak tanımladı. AR-GE harcamalarının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranının yüzde 1,42'ye çıktığını ifade etti. GSYH içindeki AR-GE harcamalarının oranı bakımından Türkiye, OECD ülkeleri içinde 28. sırada yer aldı.

Teknoparklar ve İnovasyon

Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği belirtildi. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiği ifade edildi.

Özdinç, bu iyileşmenin AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün sonucu olduğunu belirtti. İmalat sektörünün ihracatının arttığı, ancak şirket karlılık oranında değişim yaşanmadığı ifade edildi.

KOBİ'lerin Rolü ve Yazılım Sektörü

Yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığı, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğü belirtildi. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine dikkat çekildi. AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel sayısında Türkiye, 8. sırada yer aldı.

Özdinç, yazılım sektöründe KOBİ'lerin önemli bir yer tuttuğunu ifade etti. KOBİ'ler, 206 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü, istihdamın da yüzde 76'sını oluşturdu. Mikro KOBİ'ler, sektörün 4'te 1'ini istihdam etti.