Yap-İşlet-Devret Projeleri: Bütçeden Yandaşlara Akan Paralar

Cebinizden beş kuruş çıkmayacak denilen Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile yapılan dev projelere ödenen para, yapım maliyetlerini aşarak şirketlerin kârını katladı. CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, bu projelerin bütçeden asgari ücretliye, emekliye ve memura ayrılmadığını belirtti. Sarıgül, bütçenin yandaş müteahhitlere aktarıldığını vurguladı.

Sarıgül, “Asgari ücretliye, emekliye, memura verilmeyen bütçe garantiye gidiyor. 85 milyonun hakkını 85 kişiye pay eden iktidar, vatandaşa sabır derken, yandaşa çatır çatır dolar ve Euro ödüyor” dedi. Bu açıklamalar, YİD projelerinin maliyetleri ve ödemeleri hakkında önemli bir tartışma başlattı.

YİD Projelerinde Hazine Garantisi

Sarıgül, YİD projelerinde sözleşmelerin şirketlerin talepleri doğrultusunda yapıldığını ifade etti. Firmaların kredilerine Hazine garantisi verildiğini belirten Sarıgül, geçiş ücretlerinde de dolar ve Euro garantisi sağlandığını vurguladı. Bu durum, projelerin maliyetlerini artırarak bütçeden daha fazla para çıkmasına neden oldu.

Bu projeler üzerinden gerçekleşen ödemelerin, kamu bütçesinin nasıl kullanıldığını sorgulattığını belirten Sarıgül, “Geçiş garantileri, yolcu ve araç garantileri ile müteahhitlerin kazançları artırıldı” dedi. Bu durum, kamu kaynaklarının nasıl harcandığına dair ciddi endişeler doğuruyor.

Osmangazi Köprüsü'nde Yaşananlar

Sarıgül, Osmangazi Köprüsü'nde müteahhide aktarılan paraları örnek gösterdi. Bu köprünün 1 Temmuz 2016’da hizmete açıldığını ve maliyetinin 1 milyar 400 milyon dolar olduğunu belirtti. Geçtiğimiz 8.5 yılda tutmayan geçiş garantileri için şirkete 4 milyar 210 milyon dolar ödendiğini ifade etti.

Bu durumda işletmeci firmanın maliyetinin neredeyse 4 katı kazandığını belirten Sarıgül, bu tür projelerin kamu bütçesine olan etkilerini eleştirdi. Kamu kaynaklarının bu şekilde kullanılması, toplumda büyük bir rahatsızlık yaratıyor.

Çanakkale Köprüsü'nde Ödemeler

Çanakkale Köprüsü’ne yapılan ödemeleri de aktaran Sarıgül, 2022 yılında hizmete açılan köprünün maliyetinin 1 milyar 750 milyon Euro olduğunu belirtti. Köprü için işletmeci firmaya ödenen garanti ödeme tutarının 700 milyon Euro’yu bulduğunu ifade etti. Firma, 2034 yılına kadar işletmeye devam edecek.

Geçiş ücretinin 20 Euro’nun üzerinde olduğunu belirten Sarıgül, gerçekleşen zamlarla sözleşmedeki ücret arasındaki farkın kapatıldığını ancak köprü için garanti edilen araç sayısının, 5’te 1’inin sağlanması nedeniyle milyonlarca Euro ödenmeye devam edeceğini söyledi. Bu durum, kamu kaynaklarının nasıl kullanıldığını sorgulatıyor.